តើអ្វីជាពូជថ្មីនៃដំណាំ?
ពូជថ្មីនៃដំណាំ សំដៅដល់ពូជដំណាំទាំងឡាយដែលទើបនឹងរកឃើញ និងអភិវឌ្ឍថ្មីៗ ដោយរុក្ខជម្រើសវិទូ ឬអ្នកបង្កាត់ពូជដំណាំ និងកាន់កាប់ផ្តាច់មុខយ៉ាងទូលំទូលាយក្នុងរយៈពេលមួយជាក់លាក់ដែលកំណត់ដោយច្បាប់នេះ។
ពូជ សំដៅដល់រាល់ប្រភេទពូជដំណាំ ឬក្រុមផ្សេងៗនៃប្រភេទពូជដំណាំណាមួយដែលមានលក្ខណៈដូចគ្នា និងធ្វើឲ្យឃើញប្លែកពីរុក្ខជាតិដទៃទៀតក្នុងប្រភេទពូជដំណាំតែមួយក្នុងលក្ខណៈមួយ ឬច្រើន ហើយដែលលក្ខណៈទាំងនេះនៅតែអាចរក្សាបាន ដើម្បីយកទៅប្រើប្រាស់ធ្វើជាពូជ ឬការបង្កាត់ដោយសរីរាង្គដទៃទៀត។
ប្រសិនបើអ្នកជាបុគ្គលដែលបង្កាត់ រកឃើញ និងអភិវឌ្ឍពូជថ្មីនៃដំណាំ អ្នកត្រូវបានចាត់ទុកថាជា”អ្នកបង្កាត់ពូជដំណាំ”
ហើយអ្នកអាចស្វែងរកកិច្ចការពារពូជដំណាំថ្មី របស់អ្នកដោយដាក់ពាក្យសុំកិច្ចការពារទៅក្រសួងឧស្សាហកម្ម វិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា និងនវានុវត្តន៍។
ពូជថ្មីនៃដំណាំដែលអាចទទួលបានសិទ្ធិការពារត្រូវមានលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យ ដូចខាងក្រោម៖
– ភាពថ្មី
– ភាពខុសប្លែក
– ឯកសណ្ឋានភាព
– ស្ថេរភាព
– និងត្រូវបានដាក់ឈ្មោះសមរម្យ។
ភាពថ្មី
ពូជដំណាំដែលអាចចាត់ទុកថាថ្មី លុះត្រាតែពុំទាន់បានដាក់លក់ឬចរាចរលើទីផ្សារកន្លងមក ប៉ុន្តែដោយមានការឯកភាពពីអ្នកបង្កាត់ពូជពូជថ្មីនៃដំណាំនោះត្រូវបានដាក់លក់ ឬចរាចរលើទីផ្សារ ក្នុងរយៈពេលមិនលើសពី១ (មួយ)ឆ្នាំ នៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងមិនលើសពី៦(ប្រាំមួយ)ឆ្នាំ ចំពោះដំណាំវល្លិ និងដំណាំឈើ និងមិនលើសពី៤(បួន)ឆ្នាំ ចំពោះគ្រប់ដំណាំផ្សេងៗទៀត នៅក្រៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដោយគិតមកដល់ថ្ងៃដាក់ពាក្យស្នើសុំសិទ្ធិការពារ។
ភាពខុសប្លែក
ពូជដំណាំដែលចាត់ទុកថាមានភាពខុសប្លែកពីគេ លុះត្រាតែមានភាពខុសគ្នាដាច់ស្រឡះពីពូជឯទៀត ដែលគេស្គាល់ជាទូទៅ ត្រឹមកាលបរិច្ឆេទនៃការដាក់ពាក្យស្នើសុំសិទ្ធិឬកាលបរិច្ឆេទសិទ្ធិអាទិភាព។
ឯកសណ្ឋានភាព
ពូជដំណាំដែលចាត់ទុកថាមានឯកសណ្ឋានភាព លុះត្រាតែអាចរក្សាឯកសណ្ឋានភាពគ្រប់គ្រាន់នូវចរិតលក្ខណៈពាក់ព័ន្ធរបស់ពូជ
ទោះបីពូជដំណាំនោះ ត្រូវបានផលិតតាមរយៈភេទឬអភេទក្តី។
ស្ថេរភាព
ពូជដំណាំដែលចាត់ទុកថាមានស្ថេរភាព លុះត្រាតែចរិតលក្ខណៈចំាបាច់របស់វាគ្មានការប្រែប្រួលនៅគ្រប់ដំណាក់កាលនៃវដ្តលូតលាស់និងជំនាន់នីមួយៗ។
ការដាក់ឈ្មោះពូជដំណាំ
ការដាក់ឈ្មោះពូជដំណាំ សម្រាប់សម្គាល់ឬញែកពូជដំណាំមួយទៅនឹងពូជដំណាំមួយផ្សេងទៀត។ អ្នកបង្កាត់ពូជដំណាំត្រូវស្នើ និងសុំការអនុញ្ញាតដើម្បីដាក់ឈ្មោះពូជដំណាំដែលសមស្របសម្រាប់កំណត់ពូជដំណាំ។
ឈ្មោះពូជថ្មីនៃដំណាំ មួយចំនួនដូចខាងក្រោម ត្រូវបានចាត់ទុកថាមិនសមស្របៈ
ក- មិនអាចសម្គាល់ពូជដំណំាបាន
ខ- មានសញ្ញាតែមួយ លើកលែងតែសញ្ញានេះ អាចសម្គាល់ពូជដំណាំបាន
គ- នាំឱ្យសាធារណជនយល់ខុសឬបណ្តាលឱ្យភាន់ច្រឡំទៅនឹងចរិតលក្ខណៈ ឬតម្លៃ ឬ អត្តសញ្ញាណនៃពូជដំណាំ ឬអត្តសញ្ញាណរបស់អ្នកបង្កាត់ពូជដំណាំ
ឃ-ដូចទៅនឹងឈ្មោះពូជដំណាំ ដែលមានរួចហើយក្នុងប្រភេទដំណំាតែមួយនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ឬ រដ្ឋជាភាគីហត្ថលេខី
ង- ដូចទៅនឹងឈ្មោះពូជដំណាំ ដែលទទួលបានសិទ្ធិមុន។
មានតែឈ្មោះដែលបានប្រើក្នុងការស្នើសុំ ឬ ចុះបញ្ជី នៅរដ្ឋជាភាគីហត្ថលេខីទេ ដែលត្រូវប្រើសម្រាប់ការស្នើសុំ ឬ ចុះបញ្ជីនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាលើកលែងតែឈ្មោះដែលមានន័យមិនសមស្របតាមប្រពៃណីវប្បធម៌របស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា អ្នកកាន់កាប់បញ្ជីអាចតម្រូវឱ្យផ្តល់ឈ្មោះថ្មីបាន។
សិទ្ធិការពារពូជថ្មីនៃដំណាំ ពុំមានវិសាលភាពគ្របដណ្តប់ចំពោះករណីដូចខាងក្រោម៖
១- ការប្រើប្រាស់ក្នុងគោលបំណងពិសោធន៍
២- ការដំាសម្រាប់ប្រើប្រាស់ផ្ទាល់ខ្លួន និងគ្មានបំណងធ្វើពាណិជ្ជកម្ម
៣- ការប្រើប្រាស់ក្នុងគោលបំណងបង្កាត់ពូជដំណាំថ្មីផ្សេងទៀត លើកលែងតែវាក្យខណ្ឌទី ៤ មាត្រា ១៥ នៃច្បាប់នេះ។